Nu onze actieradius beperkt is vallen we terug op onze houding. Achter de verklaringen en betreuringen zijn we onze houding aan het herzien. Hoe houden we ons, en vooral ook: hoe verhouden we ons tot de wereld die ons overvalt? Die ons overvalt terwijl we toch een houding hadden. En zelfs een verhouding. Wat moesten we ook anders. Actie kun je doen, maar in het geval van Oekraïne is dat toch wel bezwaarlijk, omdat we de atomaire gevolgen niet kunnen dragen.
Er is wel geopperd (Aristoteles) dat je een houding niet kunt hebben. De houding is evengoed wat jou heeft als wat jij hebt, het is jouw hebben. Het is jouw hebben en jouw houden, je hele hebben en houden. Daar komt nog iets bij. Bij alle rampspoed is je houding gebaat bij troost. Troost en hoop. Je moet ergens lichtpuntjes zien. En zo was er opluchting voelbaar toen China zich onthield van stemming in de Veiligheidsraad. Terwijl het de Russen toch leek te steunen.
Wat hier gaande is, is zeker onthouding. Is het een actie, een slimme strategie, een afzien van stellingname? Onthouding is zeker ook een houding. Ik durf nog verder te gaan en te overdenken of elke houding niet in de kern onthouding is. Wanneer je een houding niet kunt hebben, is de onthouding van de houding de kern van de houding. We zijn op zoek naar een beetje ontspanning, het loslaten van onze houding zodat die bij ons blijft.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten